"හපොයි දෙයියනේ ,අපි ඉතින් වසලා හමාරයි මේ ගමේ"
රොසලින් නැන්දා දුවගෙන ඇවිත් ගේ ඉස්සරහ නැවතී ගෙන හති දානවා.රොසලින් නැන්දා කියන්නේ ගමේ නිල නොලත් මාද්‍ය ජාලය කියලයි තාත්තා කියන්නෙ.
"මොකද මොකද රොසලින්?"විස්තරේ අහගන්නකම් අම්මාට ත් ඉස්පාසුවක් නැහැ.
"අර උඩහ ගෙදර සිරිපාල ,ගිය සුමානෙ අන්තරා වුනේ ,මිනිහට ඒඩ්ස්ලු.හපොයි දෙයියනේ .මේ මොන නස්පැත්තියක් ද හාමිනේ අපේ ගමට වුනේ.මම යනවා ග්‍රාම සේවක මහත්තයාගෙ කනේ තියන්න මේ විස්තරේ"
ඒඩ්ස් කියන්නෙ ඇත්තටම සුව කළ නොහැකි ලෙඩක්.හැබැයි අපේ බොහෝ දෙනෙක් තුළ තියෙන්නෙ ඒඩ්ස් ගැන නොදන්නා කම නිසා ඇති වෙච්චි හුඹස් බියක් කිව්වොත් නිවැරදියි.
මොකද්ද මේ ඒඩ්ස් කියන්නෙ?මේ Human Immuno deficiency virus හෙවත් HIV වයිරසය ශරීර ගත වීමෙන් හැදෙන ලෙඩක්.
කොහොමද ඕක අපේ ඇඟට ඇතුලු වෙන්න පුලුවන්
1.අනාරක්ශිත ලිංගික සංසර්ගයක් මගින් තමයි ප්‍රදාන වශයෙන් වයිරසය බෝ විය හැක්කේ
වයස,ස්ත්‍රී පුරුශ බව,සංසර්ගයේ ස්වභාවය වගේ.හේතු උඩ අවදානම අඩු වැඩි වෙනවා
2.රෝගී තැනැත්තෙක් ගේ ලේ ඇඟට ඇතුලු වීමෙන්
ඉස්පිරිතාලෙ දි අපිට දෙන ලේ එක බොහෝ පරික්ශා වලින් පස්සෙ දෙන නිසා ඉන් හැදෙන ඉඩ අවමයි.නමුත් මත් ඖෂධ වැනි දේ එන්නත් කර ගැනීමේදි එන්නත් කටු හුවමාරුවෙන් වයිරසය ශරීරගත වෙන්න පුලුවන්
3.රෝගී මවකගෙන් දරුවෙක්ට
මවු කුස සිටියදී,දරුවා බිහි වන විට,හා මව්කිරි හරහා වයිරසය දරුවාට බෝවීමේ ඉඩක් තිබෙනවා
මවට නියමිත පරිදි ප්‍රතිකාර කිරීමෙන් මෙය වලක්වා ගන්නට පුලුවන්
ශරීරයට ඇතුලු වූ වයිරසය යම් කාලයක ට පසුරෝග ලක්ශන පෙන්නුම්.කරන්න ගන්නවා.මෙතැනදි වෙන්නෙ වයිරසය ශරීර යේ ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය තුල වැඩීම නිසා ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියේ පද්ධතියේ පද්ධතිය අඩාල වීමෙන් විවිධ රෝග බෝ වීමයි.මේ අවස්තාව තමයි ඒඩ්ස් කියන්නේ.
මුල් අවදියේදී රෝග ලක්ශන මුකුත් පෙන්නුම් නොකලත් බොහෝ රෝගීන්ගේ මාස හයක් වෙනවිට ඇගේ මේ වයිරසය ට ප්‍රතිදේහ නිපදවෙනවා.ඒ හරහා වයිරසය ශරීරගත ගත වී ඇත් ද යන්න සොයා ගත හැකියි.
තමන්ට එම රෝගය වැළදිලාද කියලා සැකයක් තියෙන ඕන කෙනෙක්ට රජයේ රොහලක ලිංගික රෝග සායනයෙන් නොමිලේම ඒ ගැන රුධිර පරික්ශා වක් කර ගත හැකියි.ඔබේ වාර්තා වල රහස්‍යභාවය ආරක්ශා කරන්න ඔවුන් බැඳී සිටිනවා.
බැරි වීමකින් හෝ රෝගය වැළදිලා නම් ඇන්ටිරෙට්‍රොවයිරල් ඖෂධ මගින් රෝගය පාලනය කර ගත හැකියි.ඒ මගින් බොහෝ දුරට සාමාන්‍ය ජීවිතයක් ගත කරන්න හැකියාවක් තියෙනවා.
ගොඩක් දෙනෙක් හිතන දෙයක් තමයි ඒඩ්ස් හැදෙන්නෙ ලෙඩාගෙ වරදින් කියන එක.අනාරක්ශිත ලිංගික සබඳතා වගේ හැසිරීම් රටා වලින් රෝගය හැදීමේ වැඩි අවදානම ක් තියෙනවා තමයි .ඒත් හිතලා බලන්න ඒ වගේම තමා නොදැනුවත්ව ම සහකරුවා හරහා,මවු කුසේ සිටියදී,රුධිර පාරවිලයනය ක් හරහාත් මේ රෝගය හැදෙන්න පුලුවන්.
ඒ වගේම ඒඩ්ස් රෝගියෙක් ළගින හිටියට ඒ රෝගය බෝවෙන්නෙත් නැහැ.
නමුත් සමාජයෙන් නැගෙන අපවාද නිසා මේ ආසාදිතයින් ප්‍රතිකාර සඳහා යොමුවීමට පසුබට වෙනවා. ඒකෙන් වෙන්නෙ තවදුරටත් ලංකාවේ ඒඩ්ස් රෝගය ව්‍යාප්ත වීම යි.
No comments:
Post a Comment